10 tips voor het gebruik van brandnetels

Hoewel brandnetels vaak een slechte reputatie hebben, met hun neiging om hele percelen te overwoekeren en een stekende pijn achter te laten als je per ongeluk tegen ze aan botst, hebben deze 'onkruiden' eigenlijk verschillende positieve eigenschappen, zowel in de tuin als in de keuken!

Het zijn ware magneten voor belangrijke insecten in de tuin en kunnen worden omgezet tot een fantastische natuurlijke meststof voor je planten. En hier is iets wat je misschien nog niet wist: brandnetels zijn bovendien een veelzijdig ingrediënt in de keuken. De plant (Urtica dioica) zit boordevol ijzer, calcium, magnesium en stikstof, waardoor ze een onwaarschijnlijke voedingsbron vormen voor zowel planten als mensen.

Wat voor de tuinier als een ongewenst onkruid wordt bestempeld, is voor de wildplukker een gratis ingrediënt! Alvorens tot actie over te gaan, is het verstandig om een paar stevige werkhandschoenen aan te trekken. Laten we de opgestroopte mouwen zakken en aan de slag gaan! Ontdek hier 10 slimme manieren om brandnetels te benutten:

Brandnetels in de keuken

Maak een heerlijke brandnetelsoep met ongeveer 200 g vers geplukte brandnetelpunten en 450 g aardappelen (geschild en in blokjes gesneden). Kook de aardappelen tot ze lekker zacht zijn en stoom ondertussen de brandneteltoppen. Als beide ingrediënten klaar zijn, voeg je ze samen in een pan met een liter smaakvolle groentebouillon. Breng het geheel aan de kook en mix alles glad met een staafmixer. Voeg wat verse room en gehakte peterselie toe voor extra smaak. Breng op smaak met peper en zout en daar is het... een overheerlijke, romige brandnetelsoep om van te genieten!
Brandnetels zijn een smakelijke vervanging voor spinazie. Dit groene alternatief kan bijna elk recept waar spinazie in wordt gebruikt, opvrolijken en verrijken. Voor een eenvoudig bijgerecht is het voldoende om de jonge brandnetels ongeveer vijf minuten te stomen. Zo behouden ze hun smaak en voedingsstoffen, en kun je genieten van een heerlijk gerecht vol lentefrisheid! Voeg de jonge blaadjes ook toe aan je salades voor extra voedzaamheid of pureer ze als basis voor een smaakvolle pesto.
Brandnetelthee voor een boost van energie. Niet alleen heerlijk, maar ook bekend om zijn waardevolle homeopathische eigenschappen. Het wordt gezegd dat het kan helpen bij verschillende aandoeningen zoals eczeem, astma, spierpijn en zelfs hooikoorts. Om een lekker kopje thee te maken, laat je wat verse blaadjes trekken in kokend water totdat het een lichtgroene kleur krijgt. Haal de blaadjes eruit voordat de thee te bitter wordt, en geniet van een drankje dat zowel smakelijk als voedzaam is!
Maak je eigen brandnetelbier door brandnetels, suiker, water, gist, een sinaasappel, een citroen en wijnsteenzuur te gebruiken. Het is gemakkelijk en je kunt het personaliseren met extra smaakmakers zoals gember of paardenbloemwortel. Er zijn veel recepten online beschikbaar om je op weg te helpen.

Brandnetels in de tuin

Met brandnetels maak je jouw eigen stikstofrijke meststof. Snijd of kneus de planten in kleine stukjes en doe ze in een groot vat. Leg de brandnetels op de bodem en druk ze stevig aan met stenen voordat je het vat vult met water. Laat dit mengsel vervolgens twee tot drie weken in de zon staan, maar zet het vat weg van je huis om eventuele geurtjes te vermijden. Na deze tijd kan je de vloeistof gebruiken door 1 deel meststof te verdunnen met 10 delen water. Voed je borders, potten of moestuinplanten met deze natuurlijke en krachtige mix om ze te laten groeien en bloeien. Zo profiteer je optimaal van de eigenschappen van brandnetels voor een weelderige plantengroei!
Brandnetels als bodemindicator: brandnetels groeien voornamelijk op plaatsen met veel stikstof en fosfaten in de grond, omdat deze voedingsstoffen essentieel zijn voor planten. Daarom kom je brandnetels vaak tegen op plekken waar de bodem veel voedingsstoffen bevat. Doordat brandnetels zelf ook veel voedingsstoffen bevatten, is brandnetelgier een effectief middel als meststof. Als de voedingsstoffen opraken, zullen de brandnetels langzaamaan verdwijnen van die plek.
Brandnetels zijn uitstekende natuurlijke compostactivators en helpen het composteringsproces te versnellen. Voor het beste resultaat is het belangrijk om brandnetels goed te mengen met ander composteerbaar materiaal. Zorg ervoor dat droog, nat, zacht en houterig materiaal zorgvuldig wordt gemengd met de brandnetels om te voorkomen dat de compost te nat en slijmerig wordt. Vermijd het toevoegen van brandnetelwortels aan de composthoop, omdat deze kunnen overleven en zich ongewenst in je tuin kunnen verspreiden.

Brandnetels in functie van andere dieren

Brandnetels als waardplant: hoewel brandnetels wellicht niet meteen associëren met favoriete planten voor vlinders, zijn ze van onschatbare waarde voor deze kleurrijke insecten. Voor sommige vlindersoorten zijn brandnetels zelfs onmisbaar. Ze kunnen zich namelijk alleen voortplanten als deze plant in de buurt is. Soorten zoals de dagpauwoog, kleine vos, gehakkelde aurelia en atalanta zijn afhankelijk van brandnetels voor hun voortbestaan. Het zijn niet de volwassen vlinders, maar hun rupsen die deze planten eten. Zonder brandnetels hebben deze rupsen geen andere geschikte voedselbron. Door een stukje tuin met brandnetels te laten groeien, draag je bij aan het behoud van deze vlindersoorten!
Bladluizen staan erom bekend dat ze plantensappen opzuigen en groeiproblemen veroorzaken. Toch zijn ze een belangrijke voedselbron voor nuttige insecten en vogels in jouw tuin. Gelukkig hebben bladluizen een voorkeur voor bepaalde planten, waaronder brandnetels. Hierdoor fungeren ze als lokmiddel en blijven je sierplanten in de tuin gespaard. En wie weet, misschien remmen ze zelfs de groei van brandnetels op een natuurlijke manier af.
Heb je er ooit aan gedacht dat brandnetels een ideale broedplaats zijn voor lieveheersbeestjes? Ja hoor, deze schattige kevertjes leggen graag hun eitjes op brandnetels, die op hun beurt een feestmaal zijn voor de larven. Lieveheersbeestjeslarven zijn namelijk dol op bladluizen, die vaak te vinden zijn op brandnetels. Zo zie je maar hoe de natuur in de tuin perfect in balans kan zijn. Het is een mooi voorbeeld van hoe verschillende elementen op een natuurlijke manier met elkaar samenwerken.